Początek XX wieku

Historia Klinisk Odsłony: 7950

Od połowy XIX wieku na ziemiach Pomorza postępował intensywny rozwój kolei żelaznej. W 1846 roku powstało połączenie między Szczecinem a Stargardem przez Altdamm (dzisiaj Szczecin Dąbie).

Połączenie kolejowe m.in. "siedmiu wsi" (Rorchen, Friedrich Wilhelms Tal, Elisenau, Klein Christinenberg, Gross Christinenberg, Klein Sophiental, Gross Spohiental) ze Szczecinem powstało dopiero 35 lat później. Budowy połączenia kolejowego między Szczecinem a Kołobrzegiem (Kolberg) podjęło się niemieckie przedsiębiorstwo Friedricha Lenza. W grudniu 1881 roku ukończono odcinek Altdamm (Szczecin Dąbie) - Gollnow (Goleniów). Natomiast w maju 1882 roku uruchomiono połączenie Altdamm - Kolberg (Kołobrzeg).

Stacja kolejowa w Rorchen (dzisiaj Rurka)

W Gross Christinenberg (dzisiaj Kliniska Wielkie) i Rorchen (Rurka) powstały stacje kolejowe. Stacja kolejowa, która nazywała się Rorchen w rzeczywistość znajdowała w dość znacznej odległości od wsi Rorchen. Rozwój kolei na tych ziemiach przyczynił się w znacznym stopniu do stymulacji gospodarczej "siedmiu miejscowości", a w szczególności Gross Christinenberg. W tym okresie powstał m.in.: urząd pocztowy, kasa oszczędności, dwa tartaki, hotel Darkowa, lecznica weterynaryjna, drobne zakłady rzemieślnicze, posterunek policji. Dobrodziejstwo kolei żelaznej pozytywnie wpływało na wzrost znaczenia "siedmiu wsi".
Gross Christinenberg, pierwotnie typowo rolnicza wieś, w początkach XX wieku stawała się wszechstronna pod względem ekonomicznym. Mimo tego rolnictwo i hodowla zwierząt była nadal jednym z głównych źródeł utrzymania zamieszkującej tu ludności. Wiodący przedsiębiorcy w tym czasie to m.in.: Walker Baum, Walter Ucker, Karl Gronke, Herman Ronfranz, Wilhelm Berg, Arnold Pieper, Herman Kohn, Fritz Tanck, Albert Rindfleisch. Przedsiębiorca Otto Ronfranz posiadał mleczarnię, która bezpośrednio zaopatrywała w mleko Szczecin. Handlem detalicznym zajmowali się Otto i Paul Bergowie.
Poza tym mieszkał w Gross Christinenberg rzemieślnik (zdun), który robił piece kafelkowe - domowe oraz przemysłowe. Zakład rzeźnicki prowadzili Karl Heihn oraz Karl Krupke.
Pod koniec XIX i w XX wieku istniało zapotrzebowanie na pracowników w nowych i rozmaitych zawodach. Oferowano pracę: przy pielęgnacji lasu, na kolei, w młynie, urzędzie pocztowym, tartaku. W sąsiednim Arnimswalde (dzisiaj Załom) powstała fabryka silników do samolotów "Junkers" w 1935 roku (stała się największym pracodawcą w okolicy). W latach 1928-1929 na drogi w Christinenbergu położono bruk.
W Klein Christinenberg (dzisiaj teren pomiędzy Kliniskami Wielkim a Rurzycą) znajdowały się trzy warsztaty stolarskie, z których jeden wyposażono w nowoczesne maszyny Wegnera. W Klein Christinenbergu mieściła się również oberża, sklep. Natomiast piekarz o nazwisku Weber dostarczał pieczywo do Szczecina. Rolnictwem zajmowali następujący gospodarze Lenz, Kohn, Rush, Schwann, Ziegler, Reinke, Hullman.
Z dostępnych dokumentów można się dowiedzieć o paru faktach na temat władzy samorządowej. Około 1932 roku na czele Gross Christinenbergu stał Julius Berg. Natiomiast Klein Christinenberg reprezentował Georg Reinke. W latach 1932-1945 burmistrzem był Otto Hanig od 1936 roku został burmistrzem połączonych "siedmiu wsi" (Rorchen, Friedrich Wilhelms Tal, Elisenau, Klein Christinenberg, Gross Christinenberg, Klein Sophiental, Gross Sophiental) - Christinenberga.
Na temat szkolnictwa na tych terenach w początkach XX wieku można powiedzieć, że w Rorchen funkcjonowały dwie szkoły. Nauczyciel Thrun przybył tu w styczniu 1907 roku. Prowadził jedną ze szkół aż do swojej emerytury, czyli marca 1934 roku. Nauczyciel Lietzow, który prowadził drugą szkołę, służył w armii niemieckiej podczas I Wojny Światowej. Podobie jak Lietzow, Thurn był żołnierzem aż do listopada 1918, kiedy to wrócił do Rorchen. Podczas nieobecności nauczycieli spowodowanej wojną, zadania edukacji przejął nauczyciel Klein z Goleniowa. Od kwietnia 1934, po odejściu na emeryturę Thurna, zamknięto jego szkołę, ponieważ nie było wystarczającej liczby nowych uczniów. Jednak po 5 latach otworzono tę szkołę na nowo. Powodem było zamknięcie innej szkoły w Sophiental. W 1925 roku wybudowana dwuklasową szkołę dla dzieci z Klein i Gross Christinenberg.
Dzień 1 października 1913 roku to wyjątkowa data dla tych okolic. Dla Rorchen był dniem rozpoczęcia elektryfikacji wsi, co stało się zaczątkiem szybszego rozwoju tych ziem. Pod koniec lat 20-tych XX wieku wieś otrzymała oświetlenia uliczne. Za obsługę lamp ulicznych odpowiedzialny był nauczyciel Melchert. O godzinie 10 wieczorem wyłączał oświetlenie ulic. Tylko w wyjątkowych sytuacjach, świętach, bądź przyjmowaniu specjalnych gości, światła paliły się całą noc. Po połączeniu "siedmiu wsi" w jedną o nazwie Christinenberg w 1936 roku dokończono proces elektryfikacji wszystkich osiedli.
W latach 30-tych XX wieku mieszkańcy "siedmiu wsi" spotkali się z narodowym socjalizmem, który traktowali z otwartą niechęcią. Od 1933 roku III Rzesza wprowadzała środki stabilizujące, które poprawiły sytuację ekonomiczną Niemiec, a w późniejszym czasie przyczyniło się to zdobyciu statusu pierwszej potęgi gospodarczej. Mimo to faszystowski system wprowadzany przez Hitlera, który stworzył potęgę gospodarczą III Rzeszy stworzył terror na podległych ziemiach.
Wobec niemieckiego rasizmu, nietolerancji, jesienią 1937 roku żydowski lekarz Dr Rudolfsohn, który praktykował w Christinenbergu, musiał wyemigrować do USA. Następcą został Dr Hermann, popularny, lubiany przez mieszkańców.
Nazistowska partia NSDAP miała swojego przedstawiciela w Christinenbergu w osobie majora Heniga, który wstąpił do partii około 1932 roku. W późniejszym okresie powstała tutaj także siedziba organizacji paramilitarnej Hitlerjugend. W pozostałych miejscowościach działali, podobnie jak w Christinenbergu, lokalni przywódcy organizacji Narodowych Socjalistów (NSDAP).
Koniec XIX wieku oraz pierwsze blisko 40 lat XX wieku były dla "siedmiu wsi" szczególnym okresem, który cechował się szybkim tempem rozwoju gospodarczego tych ziem. Wybuch II Wojny Światowej diametralnie odmienił losy Christinenberga.

Drukuj