Szlak Borów Goleniowskich, to lokalny szlak turystyczny, przebiegający przez zachodnią część Puszczy Goleniowskiej, porośniętej borem sosnowym (wędrówce towarzyszy świeże i zdrowe powietrze, pełne zapachu sosny). Nazwa Puszczy ma średniowieczny rodowód i pochodzi od leżącego w jej sercu Goleniowa. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1349 jako tereny łowieckie książąt Pomorza Zachodniego. Polecany jako weekendowa trasa połączona ze zwiedzeniem Goleniowa. Prowadzi po drogach utwardzonych i gruntowych na terenach leśnych oraz drogami asfaltowymi i chodnikami w Goleniowie oraz Kliniskach Wielkich. Przed wyruszeniem na szlak lub po jego przejściu warto zwiedzić miasto - samodzielnie lub trasą miejską. Szlak idealny na całodniową wędrówkę. Opis szlaku Kliniska Wielkie PKP -->> Goleniów PKP.
Początek/koniec szlaku umiejscowiony jest przy przystanku kolejowym w Kliniskach Wielkich. Przez pierwsze kilkaset metrów wspólny przebieg z niebieskim szlakiem Anny Jagiellonki (Szczecin Załom - Stargard). Ruszamy w kierunku ulicy głównej i skręcamy w prawo. Przechodzimy przez przejazd kolejowy i dochodzimy do kładki pieszej nad drogą ekspresową S3. Za kładką ruszamy asfaltową drogą (Kliniska-Stawno). Po chwili odchodzi od nas szlak niebieski (w kierunku kompleksu promocyjnego ze ścieżką przyrodniczą oraz Lipą Św. Anny - polecamy). Po chwili skręcamy w lewo. Drogą leśną dochodzimy do asfaltowej drogi i skręcamy w prawo. Przed nami osada Pucie. Do niedawna znajdowała się tu karczma Pod Kogutem. Obecnie ogrodzony dom seniora w wyremontowanych budynkach. Musimy przejść wzdłuż ogrodzenia. Wkraczamy w Puszczę Goleniowską. Wędrujemy prostymi duktami leśnymi, w otoczeniu malowniczego lasu sosnowego. Po drodze możemy przy nich zauważyć bloki kamienne - są to stare drogowskazy. Gdy wpatrzymy się w lica, znajdziemy nazwy miejscowości. Dochodzimy do kwatery myśliwskiej Łęsko (nazwa urzędowa Smolniki). Możemy tu odpocząć i posilić się - jest wiata myśliwska, a po uzyskaniu zezwolenia rozpalić ognisko. Wkraczamy w Dolinę Iny i będziemy teraz wędrować wzdłuż jej zachodnich krańców. Warto wspomnieć, że Ina idealnie nadaje się na spływy kajakowe - szczegółowa oferta https://wycieczki.szczecin.pl/kajaki-szczecin . Ruszamy na północ, wchodząc na tereny dawnej osady Pątlica. Po prawej mijamy, trochę zapomniany ewangelicki cmentarz ze starodrzewiem; wejmutka, świerki, jodły, daglezje, dęby i dorodne lipy. O tym że tu była spora osada świadczy trochę fundamentów i ruin, krzewy bzu, drzewa owocowe, fundamenty. Musimy się mocno przyjrzeć, aby odnaleźć te ślady przeszłości. Początkowo, wędrujemy dojazdem pożarowym nr 2. Na dużym rozwidleniu skręcamy w prawo i dochodzimy do dużej łąki (przy wysokich stanach rzeki jest zalana i trzeba obejść skrajem lasu). Przed skrajem lasu warto poświęcić około 20-30 minut i ścieżkami dojść do Góry Lotnika (Dzwonów), z pamiątkowym głazem - pomnikiem. Po przejściu łąki, wchodzimy ponownie w las, mijając po prawej stare zakole Iny. W wyniku prowadzonej w końcu XVIII w. regulacji, Ina na wielu miejscach została wyprostowana. Tu odcięte zakole utworzyło jakby maleńką wyspę, obecnie półwysep romantycznie zarośnięty jest trzciną, liliami wodnymi, kaczeńcami, krzewami wierzby, olchy. Możemy tu odpocząć chwilę, pobyć sam na sam z przyrodą chłonąc zapomniane w mieście barwy i zapachy. Przy odrobinie szczęścia możemy zobaczyć tu żurawie lub czaple siwe. To chyba najbardziej malowniczy fragment drogi na szlaku. Lasem sosnowym dochodzimy do Goleniowa, mijając po drodze ośrodek jeździecki. Przechodzimy przez przejazd kolejowy. Od tej pory odcinek miejski szlaku. Dochodzimy do dużego ronda i wchodzimy w alejkę parkową - tutaj krótki wspólny przebieg z nitką szczecińską, Pomorskiej Drogi Świętego Jakuba. Przechodzimy nad rzeką Ina i na głównym skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Ulicą Konstytucji 3 Maja, dochodzimy do ronda, przy którym nasz szlak kończy/rozpoczyna bieg. Stąd do dworca PKP, dzieli nas kilkadziesiąt metrów. Mamy jednak nadzieję, że skusicie się na zwiedzenie Goleniowa. Można tego dokonać samodzielnie, lub na bazie dwóch tras miejskich; czerwonej i niebieskiej, oznaczone na chodnikach odciskiem stóp. Do niewątpliwych atrakcji miasta należą mury obronne nad rzeką Iną, Brama Wolińska z Centrum Informacji Turystycznej, późnogotycki kościół Świętej Katarzyny, charakterystyczny, szachulcowy spichlerz nad Iną z XVIII wieku, czy ruiny średniowiecznej kaplicy Świętego Jerzego na cmentarzu.
NA SZLAKU
Kliniska Wielkie (niem. Groß Christinenberg) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów. Początki osadnictwa na obszarze wsi miały miejsce już w epoce ceramiki sznurowej, o czym świadczą liczne znaleziska archeologiczne. Osada na tych terenach istniała dalej, poprzez kulturę łużycką, przez epokę brązu, aż po epokę żelaza. Następne odkrycia pochodzą już z wieków IX – XI i świadczą, że w tym okresie znajdował się tutaj gród obronny z osadą. Od XIII wieku obszar ten przejęli kołbaccy cystersi. Od roku 1534 ziemie obecnych Klinisk należały do państwa, najpierw księstwa pomorskiego, potem Brandenburgii i Prus. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1754 roku, kiedy to założono wieś królewską, której nazwa pochodziła od imienia żony króla Fryderyka II – Krystyny. Wieś założono na planie regularnej ulicówki. W 1827 liczyła ona 425 mieszkańców. Do końca XIX wieku większość mieszkańców zajmowała się rolnictwem. Po uruchomieniu linii kolejowej Szczecin – Goleniów – Świnoujście, przebiegającej do dziś przez Kliniska, pracę znalazło tu i osiedliło się wielu kolejarzy, później zaś leśników, drwali i rzemieślników. Wieś cały czas rozbudowywała się, a po wojnie „wchłonęła” wiele mniejszych kolonii. Obecnie częścią wsi są Kliniska Małe (dawniej – Klein Christinenberg). Na uwagę zasługuje zabudowa z XIX/XX wieku. Przez wieś biegną piesze szlaki turystyczne; niebieski Anny Jagiellonki (Załom-Stargard) oraz zielony Borów Goleniowskich (Kliniska - Goleniów). Więcej informacji - http://www.bialygrosz.goleniow.pl/index.php/historia-wokol-nas/historia-miejscowosci/goleniow/istniejace-miejscowosci/kliniska-wielkie
Łęsko (do 1945 Unter Karlsbach) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów, na terenie sołectwa Bolechowo, na Równinie Goleniowskiej, w Puszczy Goleniowskiej, w dolinie rzeki Iny. Obecnie nazwą Łęsko określa się osadę położoną 1 km na północ od dawnej osady, na terenie dawnej wsi Smolniki (Theerofen bei Stevenhagen). W samym dawnym Łęsku znajduje się tylko jedna zagroda. Nazwa Łęsko obecnie obejmuje dwie jednostki osadnicze: kwaterę myśliwską i osadę leśną, składającą się z jednej zagrody, o nazwie Wydmy. Pierwsza wzmianka o Łęsku pochodzi z połowy XVIII wieku. Do gminy Łęsko należało wtedy kilka osad, wieś, smolarnia oraz dwie leśniczówki, łącznie ok. 230 osób. We wsi znajdował się cmentarz oraz kilkadziesiąt domów mieszkalnych. W 1945 roku wieś została zniszczona, po wojnie nie została odbudowana. Budynek kwatery myśliwskiej, postawiono w roku 1934, zaś odbudowano w roku 1981. Znajduje się tutaj hotelik oraz ośrodek myśliwski. Naprzeciw budynku leśniczówki znajduje się pole z wiatą i miejscem na ognisko. Leśniczówka leży przy szlaku zielonym Anny Jagiellonki, łączącym Goleniów z Kliniskami. Nieopodal wsi znajduje się Góra Lotnika, zwana także Górą Dzwonów oraz pozostałości osady Pątlica (cmentarz). Teren doliny Iny i jej starorzecza stanowią ważny korytarz ekologiczny. Zamieszkuje tam wiele gatunków fauny i flory wodno-błotnej. Kwatera myśliwska to 15 miejsc noclegowych. Istnieje możliwość wynajęcia wiaty turystycznej, chatki „Flisackiej" usytuowanych obok siedziby Kwatery Myśliwskiej „Łęsko". Rezerwacji pokoi w Kwaterze Myśliwskiej "Łęsko" oraz wiaty i chatki można dokonać od poniedziałku do piątku w godz. 7.00-15.00 poprzez złożenie zapytania drogą elektroniczną lub pisemnie, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. .
Pątlica (do 1945 niem. Marienwalde) – obecnie uroczysko, dawniej osada leśna położona w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów, w Puszczy Goleniowskiej.Położona na zachodnim brzegu rzeki Iny osada należała do Fundacji Mariackiej ze Szczecina (stąd jej nazwa). Po raz pierwszy notowana w źródłach w 1754 roku. W jej skład wchodziła trzybudynkowa zagroda z przylegającym niewielkim ogrodem i sadem oraz niedużym wolnostojącym budynkiem od strony południowo-wschodniej. Na północ od zagrody znajdował się niewielki cmentarz dla leśników. W 1905 roku mieszkało tutaj siedem osób. Przekazy źródłowe z lat 20-tych XX wieku określały miejscowość jako leśnictwo Fundacji Mariackiej ze Szczecina , które liczyło 715 ha z czego: 637 ha to lasy i 38 ha pól ze szczątkową hodowlą. W 1905 roku mieszkało tu 7 osób.
Góra Lotnika (Góra Dzwonów) – piaszczysty wał morenowy na Równinie Goleniowskiej, ok. 5 km na południe od miasta Goleniowa, Puszczy Koleniowskiej. Wzniesienie jest zbudowane z piasków i żwirów, zostało umodelowane przez lodowiec. Jest to wał równoleżnikowy, którego najwyższy punkt leży 30,4 m n.p.m. (najwyższe wzniesienie południowej części Równiny Goleniowskiej). Wzgórze jest porośnięte lasami sosnowymi i mieszanymi Puszczy Goleniowskiej. Rozciąga się z niej panorama na dolinę Iny i przybrzeżne łąki. Od strony południowej i zachodniej otoczone lasami, od północnej i wschodniej podmokłymi łąkami i torfowiskami doliny rzeki Iny (koryto ok. 0,5 km na wschód od wzgórza). Na szczycie wzgórza znajduje się głaz-pomnik pokutny, upamiętniający tragiczne wydarzenie sprzed II wojny światowej, kiedy to niemiecki myśliwy omyłkowo zastrzelił podczas polowania swojego syna. Z Górą Dzwonów związana jest legenda o dzwonach z kościoła św. Katarzyny, zakopanych w ziemi przed najazdem szwedzkim w czasie wojny trzydziestoletniej. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648) na wieść o tym, że Szwedzi, którzy zdobyli miasto Goleniów, chcą zrabować z kościelnej wieży dzwony aby je przetopić na armaty, Goleniowianie w nocy zdjęli je, wywieźli i zakopali w pobliskich wzgórzach. Gdy wojna się skończyła, okazało się, że ci co je schowali zmarli podczas zaraz jakie nawiedziły miasto podczas wojny. Mimo podjętych poszukiwań do dzisiaj nikt ich nie odnalazł. Mówiono dawniej, że raz do roku na św. Jana gdy cisza zalegnie na wzgórzach można usłyszeć ich ciche, tęskne wołanie. Ale jeszcze nigdy nie udało się do nich trafić, bo pilnuje ich zły karzeł i już nie jednego poszukiwacza wyprowadził na manowce. Okolice wzgórza to popularne tereny wycieczek pieszych i rowerowych z Goleniowa, jak również tereny atrakcyjne dla grzybiarzy i innych amatorów runa leśnego. Na wschód od głównego szczytu biegnie zielony Szlak Borów Goleniowskich, łączący Goleniów z Kliniskami.
Goleniów (tuż po wojnie Gołonóg, niem. Gollnow) – miasto w zachodniej części woj. zachodniopomorskiego, w powiecie goleniowskim, położone nad rzeką Iną, otoczone Puszczą Goleniowską. Początki miasta sięgają X wieku, kiedy to w zakolu Iny znajdowała się osada palowa. W 1268 roku Goleniów otrzymał z rąk księcia Barnima I prawa miejskie. Miasto bardzo szybko rosło w siłę. Od 1368 roku należało do związku Hanzy co w znacznym stopniu przyczyniło się do dalszego jego rozwoju. Wiek XIV i XV to czasy największej świetności Goleniowa, o czym świadczyć może ówczesna jego zabudowa. Miasto otoczone było kamienno-ceglanym murem z wieloma basztami i bramami: Stargardzką, Szczecińską, Młyńską i Wolińską. Z tego okresu pochodzi kościół farny pod wezwaniem św. Katarzyny oraz Dom Żeglarza. Na przełomie XV i XVI wieku rozbudowano również port rzeczny przy murach miasta oraz przystań dla statków morskich przy ujściu Iny. Wiek XVI przyniósł dla miasta serię pożarów, które zniszczyły większość zabudowań, dzieła zniszczenia dokonały epidemie oraz wojna trzydziestoletnia. W wyniku tej wojny miasto znalazło się w posiadaniu szwedzkim.W rękach Szwedzkich z krótką czteroletnią przerwą pozostawało do 1720 roku. W roku 1720 miasto zostało przekazane Prusom. Pod panowaniem Pruskim Goleniów rozpoczął powolną odbudowę i reorganizację przestrzenną. Wybudowano szpitale, ratusz, wagę miejską, szkołę oraz spichlerz nad Iną. W 1830 powstała bita droga łącząca Goleniów ze Szczecinem a w 1870 linia kolejowa. Z czasem uruchomiono nowe połączenia kolejowe i drogowe. Koniec wieku XIX i początek XX przyniósł rozwój przemysłu. W okresie II wojny światowej, miasto zostało zniszczone w prawie 70% a starówka w 90%. Okres powojenny to okres odbudowy ze zniszczeń i rozbudowy. Przeszło 700 lat historii pozostawiło po sobie ślady w postaci kościoła św. Katarzyny z XV w, Bramy Wolińskiej z XV w, fragmentów murów miejskich z przełomu XIV i XV w, oraz spichlerza z XVII w.. W goleniowie węzeł szlaków turystycznych; zielony szlak pieszy Anny Jagiellonki, Pomorska Droga Świętego Jakuba - nitka szczecińska, Miejski Szlak Turystyczny, szlaki rowerowe Gminy Goleniów, szlak kajakowy Meandry Iny. Więcej informacji o historii miasta - https://pl.wikipedia.org/wiki/Goleni%C3%B3w .
Polecamy:
Goleniowska Aleja Legend to wyjątkowej miesjce na wyremontowanej w 2013 r. promenadzie nad Iną. Tworzą ją ustawione wzdłuż murów granitowe rzeźby obrazujące goleniowskie legendy. Na rzeźbie wprowadzającej, usytuowanej najbliżej mostu, wykuto goleniowskie herby - stare i współczesny oraz informację o genezie legend z naszego rejonu. Następna rzeźba obrazuje legendę o dziwnym zwierzęciu, pół psie i pół cielęciu strzegącym skarbu ukrytego pod mostem na Inie. „Każdy, kto dotknie kopytka zwierza, będzie od tej pory przez niego strzeżony jak skarb”- tak mówi przesłanie tego podania. Kolejne rzeźby przedstawiają legendę „O dwóch szczurołapach z Goleniowa”, „O dzwonach ze Starego Tarnowa” i "O powstaniu Iny". Na każdym postumencie przeczytać można krótkie streszczenie legendy oraz tekst moralizatorski odnoszący się do wynikającego z niej przesłania. Autorem rzeźb jest goleniowski artysta Bogdan Owczarski.
Ośrodek Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej "Żółty Domek". Siedzibą jest kamieniczka mieszczańska z 1864 roku, od charakterystycznej klinkierowej cegły popularnie nazywana "Żółtym Domkiem". Otwarcie Ośrodka i przekazanie do użytku gruntownie odnowionej kamienicy odbyło się 11 listopada 2008 r. dla upamiętnienia 90 rocznicy Odzyskania Niepodległości, 740-lecia nadania praw miejskich oraz Goleniowskiego Roku Kultury. Najważniejszym celem Ośrodka jest popularyzowanie, dokumentowanie i opracowywanie dziejów miasta i najbliższego regionu. Dwie wyodrębnione pracownie: informacji historycznej i współczesnej gromadzą opracowania i artykuły z zakresu historii Goleniowa, wspomnienia i relacje jego przedwojennych i powojennych mieszkańców, dokumenty oraz inne zabytki i pamiątki przeszłości. Opracowują także scenariusze i realizują lekcje historii regionalnej. Na trzech kondygnacjach Ośrodka znajdują się:
Ekspozycja przedmiotów codziennego użytku i narzędzi rolniczych oraz wystawy czasowe
Ekspozycja zabytków z okresu sprzed lokacji miasta oraz prezentacja z realizacji projektu "Historie w kamieniach zapisane"
Ekspozycja ilustrująca narodziny miasta tj. nadanie praw miejskich przez Barnima I w 1268 r. i przynależności Goleniowa do Hanzy
Ekspozycja stanowiąca próbę odtworzenia typowego dla Goleniowa saloniku mieszczańskiego z przełomu XIX i XX wieku.
Ekspozycja obrazująca walki o Goleniów w marcu 1945 r. wysiedlenie ludności niemieckiej i napływ pierwszych polskich osadników
Ekspozycja dokumentująca odbudowę miasta, jego rozwój oraz życie codzienne mieszkańców
Goleniowskie Zabytki:
Mury miejskie - najciekawsza i najlepiej zachowana część murów miejskich znajduje się w południowo-zachodniej części starego miasta nad rzeką Iną. Są tu dwie wieże: cylindryczna Baszta Prochowa, zwana też Więzienną, oraz ośmioboczna Wieża Mennicza. Nazwa tej drugiej wiąże się z bitymi w niej tzw. białymi groszami goleniowskimi. Prawo bicia tych monet srebrnych Goleniów otrzymał w 1384 roku. Przy wieży tej znajduje się tzw. furta wodna, łącząca dawne miasto z portem. Inne zachowane fragmenty murów znajdują się także na Plantach Miejskich.
Brama Wolińska - (zwana również Bramą Chrobrego) zbudowana w XIV w. w stylu gotyckim. Była jedną z czterech bram wjazdowych do miasta (inne bramy to: Stargardzka, Szczecińska i Młyńska). Strzelista budowla obronna należy do najpiękniejszych na Pomorzu. Wznosi się na wysokość 26 metrów (6 kondygnacji). Zaczęto ją budować w drugiej połowie XIII wieku. Początkowo była to strażnica obronna z kamieni narzutowych. W XIV i XV wieku nadbudowano wieżę. Od strony zewnętrznej utworzono urządzenie do opuszczania brony (w części zachowane) oraz wprowadzono bogatą dekorację blendową, profilującą ścianę wieży. Funkcję tarasu obserwacyjnego spełniał w średniowieczu kryty ganek, który zamiast krenelażu posiadał luki. W niższych partiach bramę wypełniały obszerne sklepione pomieszczenia. Z bocznymi jej ścianami łączyły się wewnętrzne ganki dla strzelców (sklepione systemem krzyżowo-żebrowym). Mur przylegający do bramy zakończony jest z jednej strony wieżyczką, na której od wewnętrznej strony widnieje pierwszy herb miasta (przedstawiający rzekę, łódź, drzewo oraz Gryfa). Natomiast z drugiej, zewnętrznej strony znajduje się nowy herb, używany do dzisiaj (widnieją na nim dwa księżyce i cztery gwiazdy na niebieskim tle). W latach 1971/72 brama została odrestaurowana i miała służyć jako Muzeum Ziemi Goleniowskiej. Jednakże po dokonaniu adaptacji stała się siedzibą Powiatowego, a od l czerwca 1975 roku Goleniowskiego Domu Kultury (dwie kondygnacje przeznaczone zostały na dom kultury, kolejne dwie kondygnacje zajmowała Izba Pamięci, gdzie były zgromadzone dokumenty, mundury i inne pamiątki z okresu II wojny światowej, dokumenty pierwszych osadników ziemi goleniowskiej oraz zdjęcia i eksponaty obrazujące rozwój miasta po roku 1945 - funkcjonowała do 1975 roku). Na przełomie 2002/2003 dokonano zabudowy przejścia i powstało Centrum Informacji Turystycznej, które oferuje szeroką pomoc w zakresie informacji infrastruktury turystycznej, agroturystyki i turystyki, ciekawych miejsc w mieście i regionie, tras rowerowych, imprez kulturalnych i sportowych.
Budynek Gimnazjum nr 1 , to okazały gmach szkolny zbudowany w stylu neogotyckim. W tym stylu na przełomie XIX i XX w. budowane były prawie wszystkie urzędy państwowe, m.in. poczty i sądy, co możemy zauważyć również w naszym mieście. Szkoła stanęła obok starych koszar wojskowych, gdy stacjonujący tu Pułk Artylerii Polowej przeniesiono w 1893 r. do Szczecina. W ciągu kilku lat zbudowano cały kompleks szkolny z boiskiem, salą gimnastyczną, toaletami i budynkiem szkolnym, oddając go do użytku w 1900 roku. Sam budynek założony jest na rzucie prostokąta, wymurowany z czerwonej cegły, postawiony frontem do ulicy na wysokim profilowanym cokole, podpiwniczony, trójkondygnacyjny, przykryty dachem wielospadowym krytym dachówką. Cała kompozycja głównej fasady została starannie opracowana. W środkowej części budynku usytuowane są dwa wejścia główne. Ich część centralna jest nieco wysunięta przed lico ściany i podwyższona przez usytuowanie w trzeciej kondygnacji budynku reprezentacyjnej auli. Aula jest zaznaczona w fasadzie głównej trzema wysokimi oknami i dwiema tarczami herbowymi miasta Goleniowa po bokach w górnej części okna środkowego. Po przeciwnej stronie ulicy znajduje się piękny skwer ze starodrzewem. Powstał on na splantowanych wałach i fosie. W 2013 roku w ramach projektu „Otwarte bramy” został zagospodarowany na nowo.
Kościół św. Katarzyny. Zbudowano go w XV wieku na fundamentach kościoła romańskiego. Bogato profilowany portal wzniesiony jest z cegły częściowo glazurowanej. Sklepienie kościoła wspiera się na czterech ośmiobocznych filarach. Wszystkie trzy nawy są równej wysokości (kościół halowy). Od strony wschodniej przylega niższe od innych naw prezbiterium, nazywane w średniowieczu chórem, gdyż tutaj, obok ołtarza gromadził się zespół śpiewaków. W XV wieku członkowie cechów, mieszczanie i okoliczne rycerstwo ufundowali kilkanaście ołtarzy, stojących w nawach bocznych i przy filarach. Wspaniałość kościoła odzwierciedlała intensywny rozwój miasta, które pod rządami Gryfitów - słowiańskich książąt pomorskich - szybko się bogaciło. Najpiękniejszy ołtarz poświęcony był św. Mikołajowi, patronowi żeglarzy i rybaków. Ołtarz ten został ufundowany przez Goleniowski Związek Żeglarzy, odbywających z portu na Inie dalekie podróże morskie. Codziennie odprawiały się tu nabożeństwa za pomyślność rejsów, a 6 grudnia rozdawano hojnie doroczną jałmużnę. W 1534 roku w związku z wprowadzeniem reformacji kościół przejęli protestanci. W czasie kilkakrotnych remontów wprowadzono wiele nowych pseudogotyckich elementów wystroju architektonicznego. Po zniszczeniach w 1945 roku odbudowano farę w latach 1957-59, starając się przywrócić jej średniowieczny wygląd.
Spichlerz portowy, budowla pochodząca z XVIII wieku. Jest jedyną pozostałością po dawnym porcie. Jest to budynek o trzech kondygnacjach. Stanowi ciekawy przykład architektury ryglowej. W latach 70-tych XX wieku mieściło się tu "Muzeum Przyrody i Puszczy Goleniowskiej", obecnie nie jest użytkowany. Stary port na rzece Inie - widok z 1909 r.Port rzeczny powstał w XIV wieku a został rozbudowany w końcu XV wieku. Równocześnie istniała tu przystań dla statków morskich u ujścia Ina. Handel zbożem i towarami leśnymi był źródłem bogactwa miasta i jego rozkwitu w XV wieku. W 2005 r. koryto rzeki Iny zostało pogłębione, a jej brzegi oczyszczone i wyregulowane. Na terenie miasta, wzdłuż rzeki, poprowadzono utwardzony deptak a w miejsce niegdysiejszego portu wybudowano przystań rzeczną.
Ruiny kaplicy św. Jerzego (XIII-XIV w.), znajdują się na terenie dawnego cmentarza oraz dawnej osady Wyk, odkopane przez grupę archeologiczną w 2004, zachowane zostały fundamenty oraz fragmenty posadzek, obecnie teren ruin i parku został uporządkowany i oświetlony i jest udostępniony do zwiedzania dla turystów, do fundamentów można zejść, podziwiać średniowieczne pozostałości kościoła oraz kilka znalezionych na terenie miasta i gminy niemieckich nagrobków.
Kolejową wieżę wodną w Goleniowie, zlokalizowaną na terenie stacji kolejowej, zbudowano ok. 1912 r. celem zaopatrzenia parowozów w wodę. Jest to wieża o trzonie murowanym, zwieńczonym głowicą o płaskiej podstawie. Elementem dekoracji prostego trzonu są stalowe łaty wyprowadzonych na zewnątrz belek stropowych, ściągających równocześnie mury trzonu. Drewniany szkielet ściany osłonowej jest impregnowany i pomalowany na czarno. Murowane wypełnienie jest otynkowane i pobielone. Budowla była poddana gruntownemu remontowi w 1991 r. Wcześniej jej stan techniczny był zły, zwłaszcza część z głowicą i dach. Ok. 1970 r. runęła wschodnia ściana osłonowa zbiornika. W wyniku remontu odbudowano ścianę wschodnią jako murowaną z cegły, otynkowano i pobielono (elewacja ta jest niewidoczna, zasłonięta wysokim drzewostanem). Wyremontowano dach i zmieniono pokrycie. Zamiast blachy nieocynkowanej położono ocynkowaną. Zakonserwowano części drewniane konstrukcji nośnych głowicy i wykonano roboty malarskie (wewnętrzne i zewnętrzne). Uzupełniono braki oszklenia okien. Z uwagi na konstrukcję ściany osłonowej zbiornika wieża ta stanowi egzemplarz unikatowy w skali woj. Zachodniopomorskiego i Nadodrza. Jest udanym dziełem nawiązującym do wieżowych budowli obronnych (miejskich) średniowiecza. W swej wymowie plastycznej łączy wiele wątków romantycznych skrywając pod historyzującym kostiumem swe funkcje przemysłowe i techniczne. Stanowi jeden z ciekawszych elementów krajobrazowych Goleniowa.
Wodociągową wieżę ciśnień zbudowano w 1935 roku na terenie ujęcia wody. Woda czerpana była ze studni głębinowych pompami głębinowymi. W zbiorniku wieżowym gromadzone były nadwyżki wody nie wtłoczone do sieci miejskiej. Wieża pełniła równocześnie rolę zbiornika wyrównującego ciśnienie w sieci miejskiej. Ze zbiornika wieżowego czerpał wodę również pobliski szpital. Architektura wieży ciśnień stanowi bardzo dobry przykład funkcjonalizmu nie pozbawionego przy tym cech historyzujących (narożne lizeny - płaskie, pionowe występy w murze zewnętrznym). Stanowi przykład wodociągowego zbiornika wieżowego lat 30-tych XX w. kiedy to nastąpił renesans budowli wieżowych typu "kolumny". W wyniku działań wojennych 1945 r. pocisku artyleryjskie poczyniły niewielkie uszkodzenia elewacji w wyższych partiach budowli. Uszkodzeń tych nie usuwano ich gdyż nie posiadały wpływu na walory eksploatacyjne wieży. Utrzymano także oryginalny kształt budowli. W 1992 roku podjęto remont budowli. Poczta została zaprojektowana i wybudowana w stylu neogotyckim przez administrację pruską w latach 1896 - 1898. Budynek był założony na planie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, przykryty dachem wielospadowym, kryty blachą z ozdobnymi wstawkami lukarnowymi od strony południowej. Fasada południowa jest sześcioosiowa, zamknięta, po bokach z delikatnie zaznaczonymi ryzalitami zwieńczonymi schodkowymi szczytami z ostrołukową blendą, wypełnioną okrągłym i prostokątnym okienkiem zamkniętym łukiem odcinkowym. Całość fasady podzielona jest na dwie części profilowanym gzymsem międzykondygnacyjnym i prostokątnymi oknami zamkniętymi łukiem odcinkowym. Wejście główne, poprzedzone schodkami w ryzalicie narożnika południowo-zachodniego, jest prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym z ozdobnie zarysowanymi po bokach przyporami schodkowymi. Wejście zwieńczone jest szczytem trójkątnym z wyprowadzoną z niego wieżyczką wieloboczną, krytą blachą, zakończoną niewielką kulą i metalowym odgromnikiem.
Sąd Rejonowy to kolejny neogotycki budynek w Goleniowie. Budynek sądu rozpoczęto budować w 1897 r. a jesienią 1898 r. został oddany do użytku. Do 1954 r. w obiekcie mieściła się siedziba pierwszych polskich władz miasta. Następnie do 1991 r. siedziba Komitetu Powiatowego i Miejskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a obecnie Sądu Rejonowego. Tuż za budynkiem sądu znajduje się interesująca kamienica, zwracająca uwagę ozdobną elewacją oraz pięknie wykonanym balkonem.
Kompleks budynków, w których mieści się Zakład Karny to niewątpliwie najciekawszym obiektem architektury neogotyckiej w Goleniowie. Jego budowę rozpoczęto w 1856 r. zaczynając od niwelacji bardzo pofałdowanego terenu. Pracownikami zatrudnionymi przy wznoszeniu budynków i murów okalających zakład byli więźniowie przywiezieni z Nowogardu. Wynikało to z tego, iż początkowo goleniowskie więzienie było filią zakładu karnego w Nowogardzie. Dogodniejsze warunki środowiskowe w Goleniowie spowodowały, iż zakład był ciągle rozbudowywany i po ok. 20 latach stał się samodzielnym Zakładem Karnym. Wybudowany został na planie krzyża, jego założenie jest pięknie widoczne na fotografiach z lotu ptaka. Niestety ze względu na pełnioną funkcję obiekt możemy podziwiać tylko z zewnątrz. Ciekawostką może być informacja, iż na wzgórzu, które pierwotnie znajdowało się na terenie kompleksu więziennego, zwanym Wzgórzem Ottona, biskup Otton z Bambergu w 1128 r. ochrzcił słowiańskich mieszkańców Goleniowa. Obok Zakładu Karnego znajduje się wybudowana w na początku XX w. willa dyrektora więzienia. Do użytku została oddana w listopadzie 1920 roku. Obecnie jest w to budynek prywatny.
Goleniowskie Pomniki:
Pomnik poświęcony czeskim więźniom politycznym, znajdujący się za Zakładem Karnym w Goleniowie. Podczas II wojny światowej na terenie Zakładu Karnego pracowali więźniowie obozu koncentracyjnego w Stuthofie, którego podobóz mieścił się w Policach koło Szczecina.
Tablice pamiątkowe na murach kościoła św. Katarzyny w Goleniowie upamiętniające ważne wydarzenia niepodległościowe.
Pomnik Niepodległości Rzeczpospolitej znajdujący się w centrum miasta przy zbiegu ulic Kościuszki i Konstytucji 3 Maja. Widnieje na nim napis "Pomnik Niepodległości w hołdzie walczącym o wolność i niepodległość Rzeczpospolitej Polskiej, Goleniów 11.11.1992r."
Postument wielkiego poety Cypriana Kamila Norwida, którego imię nosi Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Goleniowie (ul. Konstytucji 3 Maja)
Pomnik dla uczczenia 2000 lat istnienia chrześcijaństwa. Pomnik znajduje się przy kościele św. Jerzego (ul. Andersa).
Kamień poświęcony "Pamięci wszystkich, którzy na zawsze spoczęli w ziemii goleniowskiej". Pomnik odsłonięty w 50-tą rocznicę powrotu Goleniowa do Macierzy. Kamień znajduje się w parku miejskim - dawnym cemntarzu żydowskim, z XIX wieku, ktory uległ zniszczeniu w okresie III Rzeszy