1. WIKINGOWIE *
Około 990 r. na tereny dzisiejszej Lubczyny dopłynęli Wikingowie, którzy w pobliżu posiadali kotwicowisko
dla swoich łodzi. Wykorzystywali oni nabrzeże jako plac składowy. Stąd dokonywali łupieżczych wypraw
w pobliskie okolice.
2. SZLABUR *
W XIII wieku właścicielem terenów dzisiejszej Lubczyny i okolic był rycerz Szlabur i jego synowie
Szezlaw i Barenszlaw. Lenno to nadał rycerzowi Książę Barnim I.
3. LUBKA *
Lubota to słowiańskie imię żeńskie oznaczające „ulubienicę Ojca”, od którego wywodzą się pierwsze
słowiańskie nazwy wsi nazywanej LUBKA, ŁUBKA, czyli obecnej Lubczyny.
4. LUBECYN *
Nazwy wsi. W 1260 r. pojawia się w formie: Lubbetzin, w 1268 r. w formie: Lubecina,
1283 r. Lubecyn - jedna z nazw zapisana w łacinie, w 1303 r. jako Lubzin, w 1317 r. jako Lubocyn,
w 1335 r. Lubbezinn. Na mapie Lubinusa z 1618 r. występuje w zapisie Lubbezin.
5. LUBZIN *
13 marca 1303 książę Otton I nadał wieś Johannesowi von Wussow oraz część wsi dla Otto Plato.
Wieś do 1805 r. pozostawała w rękach rodziny von Wussow. 15 października 1805 r. kupił ją król
Friedrich Wilhelm II.
6. PRZYWILEJ ŻEGLUGI *
W 1243 r. nadanie przez Barnima I przywileju prowadzenia żeglugi promowej dla szczecinian do Lubczyny.
W 1274 r. Szczecin uruchomił przeprawę promową z Polic do Goleniowa oraz założył w Lubczynie karczmę.
Po 1744 r. kiedy w Lubczynie z powodów prawnych nie było już żadnego rybaka (rybołówstwo przestało
się opłacać), rybacy przestawili się na transport wodny. W tym czasie powstała przystań obsługująca łodzie
towarowe. W połowie XVIII w. w Lubczynie było dziewięć dużych żaglowych łodzi towarowych.
Bliskość Szczecina spowodowała powstanie w Lubczynie warsztatów szkutniczych, powroźników,
żaglomistrzów i sieciarzy. Rewolucja techniczna XIX wieku wyparła z Lubczyny łodzie żaglowe na rzecz
statków parowych. Spowodowało to upadek małych warsztatów rzemieślniczych, których właściciele zaczęli
zajmować się m.in. uprawą roli. Od ok. 1873 r. pomiędzy Goleniowem i Szczecinem z przystankiem
w Lubczynie funkcjonowało stałe połączenie pasażerskie statkami parowymi. Rejsy odbywały się dwa razy
dziennie do 1910 r. W 1890 r. pomiędzy Goleniowem a Szczecinem z przystankiem w Lubczynie zaczęły
kursować dwa parowce towarowe.
Lübzin - nazwa jednego z parowców pływającego z Lubczyny do Szczecina.
Elżunia - taką nazwę nosił pierwszy statek pasażerski, jaki po wojnie kursował ze Szczecina do Lubczyny.
Pierwszy rejs odbył się 24.02.1949 r. Linię eksploatowała Polska Żegluga Przybrzeżna „Gryf”.
Rejsy odbywały się dwa, trzy razy w tygodniu. Dopłynięcie ze Szczecina do Lubczyny zajmowało niecałą
godzinę. Po zniszczeniach spowodowanych Akcją Robót Rozbiórkowych (1952-53), władze Gminy Lubczyna
odbudowały 20 metrową część nabrzeża i pogłębiły do 2 metrów fragment portu, co przyczyniło się do
ponownego uruchomienia w lipcu 1954 r. żeglugi z Lubczyny do Szczecina.
Jolanta – to statek pasażerski, który kursował po odnowieniu portu w 1954 r. pomiędzy Szczecinem
i Lubczyną. Ruch odbywał się na trasie Szczecin – Lubczyna – Stepnica – Szczecin. Funkcjonowało ono
do 1968 r. W 1960 r szczecińskie MPK uruchomiło kursy hydrobusami. W ramach połączeń odbywały się
również kursy do Lubczyny i Inoujścia. Do Lubczyny Hydrobusy pływały dwa-trzy razy w tygodniu.
Z hydrobusów korzystali także ogrodnicy z Lubczyny, którzy porannym kursem przybywali do Szczecina
na targ. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku kursowały jeszcze w sobotę i niedzielę
statki wycieczkowe: Lilla Weneda, Margitka, Judyta, Dziewanna.
10. POWÓDŹ*
Lubczyna położona jest w starej dolinie rzeki Odry na poziomie 0,4 m – 1,4 m powyżej stanu morza. Powoduje to, że
tereny te są podmokłe i doświadczane przez powodzie. Przed tysiącami lat w tym miejscu były rozlewiska Odry, do czasu
kiedy rzeka zmieniła swoje koryto na obecne. Miejscowość była kilkakrotnie zalewana. Jedne z większych powodzi
dotknęły wieś i okolice w 1736 i 1737 r. kiedy zalana została cała wieś. Wały przeciwpowodziowe zostały wybudowane
dopiero po I wojnie światowej i istnieją w niemal niezmienionej formie do dnia dzisiejszego. Do dużej powodzi doszło
także w okresie powojennym w 1967 r.
11. RYBACY *
Rybołówstwo zawsze było ważną gałęzią życia mieszkańców, aż do 1744 roku, kiedy to oficjalnie nie było w Lubczynie ani
jednego rybaka. Było to spowodowane tym, że miasto Szczecin nabyło na własność jezioro Dąbskie i nałożyło tak wielkie
ograniczenia i opłaty koncesyjne na rybaków spoza Szczecina, że lubczynianom rybołówstwo przestało się opłacać. Rybacy
przestawili się więc na transport wodny. W tym czasie powstała przystań w Lubczynie. Od 1770 r. kiedy złagodzono
ograniczenia dla rybaków, rybołówstwo w Lubczynie zaczęło się odradzać. Największy rozkwit na tym terenie rybołówstwo
przeżywało w XIX i XX wieku. Po II Wojnie Światowej tradycje rybackie przejęli polscy osadnicy zamieszkujący
Lubczynę. Początkowo było to kilka rodzin zajmujących się połowem ryb. Niestety w latach osiemdziesiątych XX wieku
jako ostatnia rodzina Pawlików zakończyła uprawianie tej profesji.
12. STOCZNIA *
W 1792r. wieku założono stocznię w Lubczynie. Królewski urzędnik administracyjny Friedrich Schubert, twórca
i właściciel stoczni w krótkim czasie wybudował trzynaście pełnomorskich statków żaglowych za pomocą których
handlował z Anglią i Holandią. Rewolucja techniczna XIX wieku wyparła z Lubczyny łodzie żaglowe na rzecz
statków parowych.
13. WILK */ NIEDŹWIEDŹ *
Okolice Lubczyny to tereny leśne Puszczy Goleniowskiej do dzisiaj pełne zwierzyny. Kronikarze donoszą,
że w 1741 r. na drodze prowadzącej z Lubczyny do Bystrej zabito ostatniego niedźwiedzia w tej okolicy.
Wilki przez wieki były dużym zagrożeniem dla zwierząt domowych i mieszkańców. Legendy na ich temat, strach
i brak odpowiedzialności doprowadziły do ich całkowitego wytępienia. Ostatniego wilka w okolicy Lubczyny
zabito w 1832 r.
14. ZALUDNIENIE *
Wielokulturowość osadników i mieszkańców. Tereny dzisiejszej Lubczyny zasiedlali w dawnych czasach głównie
osadnicy pochodzenia dolnofrankońskiego, flamandzkiego i niderlandzkiego. Koloniści przybywali z dalekich
zachodnich części Cesarstwa Niemieckiego. W XVII wieku w Lubczynie poza szlachtą istniały dwie grupy
chłopów: uwłaszczeni i podporządkowani dworom i urzędnikom książęcym oraz rybacy i tzw. „wolni żeglarze”
zajmujący się transportem wodnym. W XVIII wieku warstwa szlachecka zaczyna tracić na znaczeniu, a chłopi
zaczynają przejmować ziemię na własność. W XIX w. Lubczyna osiąga największy stan zaludnienia w historii.
Wraz z kolonią Borzysławiec liczyła 2260 mieszkańców, w samej Lubczynie mieszkało 1635 osób. Przed
wybuchem II Wojny Światowej we wsi mieszkało ok. 1500 osób, w 2021 r. mieszkało 578 osób
(stałych mieszkańców) w większości są to rodziny pierwszych, powojennych osadników.
15. KĄPIELISKO *
Kąpielisko otwarto w połowie lipca 1930 r. 7 lipca rozpoczęto prace przy jego urządzaniu i tego dnia na teren
przyszłego kąpieliska wjechały pierwsze koparki. W tym czasie we wsi mieszkało ok. 1500 osób. W latach 70
tych XX w. plażą oraz małym ośrodkiem wczasowym administrował Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji
w Szczecinie. W 1999 r. plażę i ośrodek wczasowy przejęła Gmina Goleniów. Obecnie Kąpieliskiem Lubczyna
zarządza Ośrodek Sportu i Rekreacji w Goleniowie.
16. LUBCZYNA -LUBCZYŃ *
1945 r. - powołanie Gminy Lubczyń. Już 14 marca 1945 r. utworzony został okręg administracyjny Pomorze
Zachodnie a w jego granicach powiaty i gminy w tym Gmina Lubczyń.
21 lipca 1945 r. tworzono gminę Lubczyna, której wójtem został Jan Kapciński. Funkcję sprawował do 1947 r.,
po czym jesienią zastąpiony został przez wójt Bertholda Żelaznego. B. Żelazny przeniósł siedzibę gminy
z Komarowa do Lubczyny. Obecna nazwa miejscowości nadana została 12 listopada 1946 r.
17. OSP *
Osadnicy wiedząc jak poważnym wrogiem jest ogień niemal natychmiast po przybyciu na teren Lubczyny powołali
Ochotniczą Straż Pożarną. W 1948 r. w Lubczynie utworzono Ochotniczą Straż Pożarną. Jej pierwszym
komendantem został Władysław Wypyski. Na wyposażeniu posiadali konny wóz strażacki, następnie otrzymali
również strażacki wóz na kołach z oponami oraz motopompę. W tym czasie istniała też drużyna dziewczęca.
W 1966 r. odbudowali zniszczony budynek przy wejściu na plażę i nazwali go Domem Strażaka.
W 2003 r. OSP Lubczyna otrzymała nowo wybudowaną remizę.
18. KGW*
Powstałe w 1948 r. lubczyńskie Koło Gospodyń Wiejskich było członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej
w Lubczynie i chóru „Złoty Kłos” z Goleniowa. Członkinie koła organizowały kursy kroju i szycia, gotowania,
zabawy taneczne, wyjazdy do teatru. Działalność Koła na przestrzeni lat samoczynnie zamarła.
19. RSP*
Pod przymusem komunistycznego państwa w 1953 r. w Lubczynie powołano Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną jako
obowiązkowy twór zrzeszający rolników. Ta pierwsza Spółdzielnia przetrwała do 1956 r. W 1976 r. powstała kolejna
Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna tym razem już dobrowolnie zrzeszając okolicznych rolników, którzy w tej
inicjatywie widzieli szanse na rozwój i liczne inwestycje. Spółdzielnia funkcjonowała do 1983 r.
20. PEREŁKA *
W 1959 r. Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Goleniowie uruchomiła restaurację samoobsługową „Perełka”.
Kultowe miejsce spotkań żeglarzy gdzie zawsze można było coś zjeść i wypić. W latach siedemdziesiątych
GS „Samopomoc Chłopska” wybudowała w Lubczynie obiekt z przeznaczeniem na restaurację. Restauracja otrzymała
nazwę „Nowa Perełka”.
21. NORBERT *
Bosman przystani żeglarskiej w Lubczynie 1974-2002 r.
Norbert Ohl - nauczyciel z wykształcenia. W 1974 roku rozpoczął działania w zakresie tworzenia i rozwoju pracowni
żeglarsko – szkutniczej w Młodzieżowym Domu Kultury na bazie starego 2 basenowego otoczonego faszyną portu
rybackiego w Lubczynie. To początki działalności przystani żeglarskiej w Lubczynie na ulicy Żeglarskiej 2. Znajomości
i współpraca z Pałacem Młodzieży i Harcerskim Ośrodkiem Morskim ze Szczecina pozwalały na pozyskiwanie jachtów,
które były remontowane i przygotowywane do pływań. W tym czasie na przystani wybudowano hangar na sprzęt,
drewniane domki noclegowe, świetlicę, toalety i budynek bosmanatu. Norbert prowadził szkolenia żeglarskie
kończące się egzaminami na stopnie żeglarskie. Organizował rejsy i obozy żeglarskie. Dzięki jego ogromnemu
zaangażowaniu i licznym inicjatywom, powstawał z prawdziwego zdarzenia port jachtowy. Przybywało adeptów
żeglarstwa i ludzi dla których żeglarstwo stało się życiową pasją. Jego śladem na ziemi goleniowskiej to kilka pokoleń
goleniowskich żeglarzy i Ośrodek Żeglarski w Lubczynie.
22. FWP *
W 1973 r. goleniowskie i szczecińskie zakłady pracy zaczęły w Lubczynie tworzyć swoje ośrodki campingowe
i kwatery prywatne w domach rolników w ramach Funduszu Wczasów Pracowniczych. Na plaży uruchomiono
sezonową wypożyczalnię sprzętu wodnego. Na terenie plaży wybudowano 2 nowe sanitariaty i ułożono chodnik
betonowy od wejścia na plażę do lustra wody. Ośrodki wypoczynkowe zapewniały miejsce do wypoczynku
sobotnio niedzielnego dla prawie 2500 osób. Dojazd do Lubczyny zapewniało połączenie autobusowe z Goleniowa
zwane „Zieloną Linią”.
23. 1987 r.*
Tajemnica poliszynela. Wszyscy wiedzą, ale ważne, by był ktoś, kto nie wie.
Bibliografia:
1. J. Tomsia, P. Musiał Lubczyna „700 lat historii”
2. zasoby internetowe
Zebrał: A.Łukasiak